|
|
همانگونه که در شکل زیر نشان داده شده است، جایگاه نظام نوین ثبت احوال در قلب بخش خدمات مشاع زیرساخت دولت الکترونیکی کشور، بسیار کلیدی و پراهمیت است و تحقق آن یکی از شروط لازم شفافیت سایر ابعاد هویتی شهروندان و تحقق سامانه‌های کاربردی الکترونیکی در بستر دولت الکترونیک می‌باشد.
خدمات در دولت الکترونیک براساس ارتباط بین جامعة مشتریان با جامعة سامانه‌های کاربردی الکترونیکی شکل می‌گیرد. همانطور که در بخش «ساختار و روابط دولت الکترونیک» در ابتدای همین مستند نیز اشاره شد، روابط گوناگون میان شهروندان حقیقی و بنگاه‌های حقوقی با دولت، زمینه‌ساز ارائة انواع خدمات در بستر دولت الکترونیکی خواهد بود که باعث ایجاد مفهومی تحت عنوان «جامعة سامانه‌های الکترونیکی دولت» می‌شود. شکل زیر جایگاه نظام نوین ثبت احوال را در لایه‌های مختلف مدل مفهومی دولت الکترونیکی نمایش می‌دهد: |
|
|
آنچه که به عنوان کلید اصلی ورود متقاضیان و مشتریان خدمات در دولت الکترونیک به جامعة سامانه‌های الکترونیکی دولت می‌شود، مفهوم «هویت الکترونیکی» می‌باشد. همانطور که در شکل نیز مشاهده می‌شود، یک شهروند یا بنگاه از دید جامعة سامانه‌های الکترونیکی دولت، دارای ابعاد مختلف هویتی مانند هویت آموزشی، هویت انتظامی، هویت بهداشتی و ... می‌باشد که زیرساخت شکل‌گیری تمامی این هویت‌ها، هویت انفرادی یا هویت سجلی شهروندان است که محل ایجاد، ثبت و نگهداری آن، سازمان ثبت احوال کشور است.
نقش سازمان ثبت احوال کشور در رابطه با دولت الکترونیک از دو منظر قابل توجه است:
اول آنکه، بسترسازی قانونی برای برقراری هرگونه خدمت، مستلزم شناسائی است که در ارتباط با شناسائی ایرانیان این مهم به عهده سازمان ثبت احوال کشور است، به همین جهت سازمان ثبت احوال کشور با طراحی و تولید حدود یک میلیارد شماره ملی امکان شناسائی هر فرد را با یک شماره، در نظام‌های مختلف اداری فراهم نمود، به نحوی که هر فرد دارای یک شماره باشد و هر شماره نیز به یک فرد تخصیص داده شود.
در واقع سازمان ثبت احوال با ارائة «شمارة ملی» در قالب کارت شناسایی ملی به عنوان کلید یکه و منحصر به فرد برای دسترسی به هویت افراد حقیقی، یکی از مهمترین گام‌ها را برای تحقق دولت الکترونیک در سالیان گذشته برداشته است.
دوم آنکه این سازمان با در اختیار داشتن بیش از پانصد و پنجاه اداره و نمایندگی و ارائه خدمات در قالب آنچه که بطور خلاصه در جداول زیر ارائه می‌گردد، سازمان ثبت احوال یکی از دستگاه‌های حاکمیتی است که بیشترین ارتباط با مردم و بسیاری دستگاه‌های اجرایی را دارد، بدین شکل که جزو معدود سازمان‌هایی است که همه مردم موظف به ارائه خدمت به تمامی مردم (ایرانیان و در موارد خاصی از افراد غیر ایرانی که اقامت قانونی در کشور دارند) و دستگاه‌های متقاضی است.
در رابطه با نگاه اول باید اشاره شود که سازمان ثبت احوال کشور با اجرای طرح اصلاح سیستم ثبت وقایع حیاتی و ایجاد پایگاه مکانیزه اطلاعات جمعیت کشور و پایگاه‌های مکانیزه عکس و نشانی از دستگاه‌های پیشتاز در مکانیزه نمودن ارائه خدمات بوده است.
لذا همانگونه که اشاره شد این سازمان با انجام اقدامات فوق اولین دستگاه اجرایی بود که قدم در راه ارائه خدمات الکترونیک و بسترسازی برای تحقق دولت الکترونیک نمود.
هم اکنون، گام مهم بعدی در راستای تکمیل زیرساخت‌های لازم برای تحقق دولت الکترونیک که همان تعریف مفهوم «شهروند الکترونیکی» می‌باشد، با اجرای پروژة کارت ملی هوشمند توسط سازمان ثبت احوال در حال پیگیری می‌باشد. با توجه به توضیحات ذکر شده تاکنون، شاید بتوان مهمترین هدف از اجرای این پروژه را ایجاد امکان شناسایی و اثبات هویت و ارائة خدمات گوناگون به شهروندان در فضای دولت الکترونیک عنوان کرد و کارت شناسایی ملی هوشمند را نیز به عنوان دروازة ورود به دولت الکترونیک معرفی نمود. |