جغتای در گذشته به قلعه قارزی معروف بوده‌است.
این قلعه در دو کیلومتری مرکز شهر کنونی
قرار داشته‌است. در گذشته قلعه دارای دو دروازه
بوده و ۱۲ برج در اطراف آن قرار داشته‌است. در
زمان مغولان این منطقه به دست خان‌ها اداره
می‌شده‌است و تمام اسفراین و حکم‌آباد تحت
سلطه خان «جغتای» بوده‌است. تبنا به قول مستوفی
در نزهة القلوب (۷۴۰ هـ.ق).
نام قدیم جغتای که در دو کیلو متری جنوب
شهر واقع است کارزی بوده‌است که در اثر کثرت
استعمال و تغییر و تحول واژگان به قارزی تبدیل
شده‌است و اکنون آثار آن وجود دارد. تاریخ جغتای
نشان می‌دهد که این شهر بیش از ۱۵۰ سال سابقه
مرکزیت و حاکم نشینی داشته و به عنوان
مرکز حکومت ولایت ثلاث (جغتای، بام و صفی
آباد و میان آباد) نقش عمده‌ای از نظر سیاسی
واجتماعی در منطقه داشته همچنین نماینده‌ای
مستقل از شهر ستان سبزوار در مجلس
شورای ملی آن زمان داشته‌است. در سال
۱۳۱۶ بخشداری جغتای تاسیس شده و قلمرو
ماموریت آن کل دشت جوین (از ایستگاه بیهق
در شرق تا حوالی روستای امیر آباد جاجرم در
غرب) بوده‌است.